در نشستی در مؤسسۀ کتابشهر مطرح کرد؛
کار کتابفروش «کتاب‌درمانی» است
رئیس سازمان دارالقرآن در هم‌اندیشی «کتابشهر: یک دهه تجربۀ ماندگار کتابفروشی» مشکلات شبکۀ توزیع قرآن در کشور را برشمرد و محمدرضا زائری نیز کتاب‌درمانی را کار اصلی کتاب‌فروش‌ها ذکر کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از روابط عمومی کتابشهر ایران، مهدی قره شیخلو، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم و قاری ممتاز بینالمللی کشور، در جلسۀ هم‌اندیشی «کتابشهر: یک دهه تجربۀ ماندگار کتابفروشی» که با حضور کارگزاران کتابشهر ایران در تالار اجتماعات سازمان دارالقرآن برگزار شد، با اشاره به ظرفیت‌های خوب فروشگاههای کتابشهر ایران برای عرضۀ محصولات فرهنگی گفت: سازمان دارالقرآن هزاران جلد قرآن در چاپ‌های مختلف منتشر کرده است که برای توزیع این قرآن‌ها نیازمند شبکه توزیع استاندارد هستیم.
وی افزود: وقتی به فروشگاههای زنجیرهای مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم مثل آن ضرب‌المثل مشهور «از شیر مرغ تا جان آدمیزاد» می‌فروشند؛ اما از کالای فرهنگی، کتاب و قرآن در این مراکز تجاری خبری نیست، شاید استدلالشان هم این است که کالای فرهنگی سودآوری ندارد، این درحالی است که محصولات فرهنگی خوب و فاخری دارند.
قره شیخلو افزود: فروشگاههای زنجیرهای کتابشهر ایران امروز به مجموعۀ بزرگ فروشگاهی در کشور تبدیل شده که سازمان دارالقرآن می‌تواند برای توزیع بیش از نیم میلیون قرآن خود از ظرفیت‌های خوب مجموعۀ کتابشهر استفاده کند.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات سازمان دارالقرآن در تهران و سایر شهرستان‌ها، توزیع است، تصریح کرد: ما هم اکنون کتابهای معرفتی خوبی داریم؛ اما نظام توزیع محصولات فرهنگی کشور دچار مشکل است.
رئیس سازمان دارالقرآن با اشاره به ورود این سازمان به عرصۀ توزیع محصولات قرآنی ادامه داد: ما هم اکنون در مجموعۀ دارالقرآن دو نگاه توآمان را دنبال می‌کنیم، هم نگاه تولیدی داریم و هم نگاه توزیعی، در بخش تولیدی شاهد تولید صدها محصول قرآنی هستیم؛ اما نظام توزیع ما هنوز آن کیفیت لازم را ندارد.
قره شیخلو افزود: بخش انتشارات سازمان دارالقرآن امروز با حضور آقای افراش که سال‌هاست تجربۀ حضور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند، فعال‌تر از همیشه است و حُسنی که انتشارات مجموعۀ دارالقرآن دارد که شاید سایر انتشارات نداشته باشند، این است که محتوای تولیدی ما در کلاسها و کارگاه‌های آموزشی که به‌صورت مستمر و منظم با حضور استادان فن، مدیران و شهروندان علاقه‌مند در این سازمان برگزار می‌شود، در این کلاسها تدریس می‌شود.
این قاری ممتاز بینالمللی، در پایان با تأکید مجدد بر استفاده از ظرفیت‌های خوب کتابشهر برای توزیع محصولات قرآنی خطاب به مدیران فروشگاههای کتابشهر گفت: عزم ما کمک به کتابشهر و استفاده از فضا و امکانات این مجموعه برای عرضۀ محصولات قرآنی است. این تعامل کمک می‌کند تا مردم به سهولت به آثار قرآنی دسترسی داشته باشند.
همچنین محمد رضا زائری، پژوهشگر دینی، در این جلسه ضمن بررسی وضعیت نشر و توزیع کتاب و تقدیر از توسعۀ پایانه‌های فروش کتابشهر در اقصی نقاط کشور یادآور شد: با آنکه همه از وضعیت بلبشوی کتاب و اقتصاد نشر ناله سر می‌دهند؛ اما باز می‌بینیم در همین شرایط نویسندگان، ناشران و کتاب‌فروشانی پیدا می‌شوند که جریان فرهنگی را در دستشان گرفته‌اند و تأثیرگذار هستند.
وی افزود: در سفری به اروپا با کتابفروشی ایرانی آشنا شدم که همه می‌گفتند کارش را از یک مغازۀ زیرپله‌ای شروع کرده و امروز حسابی کارش گرفته، این کتابفروش هم اکنون صاحب یکی از بزرگترین فروشگاههای کتاب در اروپاست، وقتی از او علت این رونق را پرسیدم، گفت که فروشگاهم یک زیرپله‌ای بود که از قضا در موقعیتی نامناسب قرار داشت و کمتر عابری از آنجا می‌گذشت، یک روز بررسی کردم و دیدم اغلب اهالی شهری که من در آن زندگی می‌کنم، سگ دارند، برای همین هر روز غذای سگ می‌خریدم و بوی غذا سگ‌هایی را که از پیادهروی مقابل گذر می‌کردند، به پیادهروی مقابل کتابفروشی می‌کشاند، از این طریق صاحبان این سگ‌ها مجبور بودند که لحظاتی مقابل فروشگاه کتاب درنگ کنند و همین توقف موجب می‌شد که آن‌ها نسبت به محصولات فروشگاه کنجکاو شوند و من از این فرصت استفاده می‌کردم برای فروختن خنزر پنزر فروشگاه به مردم و با همین رویه کم‌کم کتابفروشی را توسعه دادم.
زائری اظهار داشت: کتابفروشان ایرانی باید از شیوه‌های مختلف و نوین برای کشاندن مردم به کتابفروشی استفاده کنند، مثلاً کودکان را به فروشگاه‌ها جذب کنند، وقتی یک کتابفروش خرده‌پا در اروپا مردم را به هوای سگ‌ها به کتابفروشی می‌کشاند و سود کلانی به جیب می‌زند، چرا کتابفروشان ایرانی نتوانند پدر و مادرها را به هوای بچه‌ها به فروشگاه‌ها بکشانند.
وی افزود: گاهی یک کتابفروش می‌تواند تأثیری در ذهن و حال مردم بگذارد که هیچ‌گاه از ذهن آن‌ها فراموش نشود، در دوران آغاز طلبگی یک روز به کتابفروشی در خیابان انقلاب رفتم که صاحب آن مرد سالخورده‌ای به نام آقای حیدریان بود، آن روز من از او یکی از فیلمنامه‌های بهرام بیضایی با عنوان «یزگرد سوم» را مطالبه کردم، در این اثنا یک دختر بچۀ بانمک وارد فروشگاه شد و کتاب «شرح سیوطی» را جویا شد، کتابفروش سالخورده با تعجب پرسید، مطمئن هستید که اشتباه نمی‌کنید و برعکس نمی‌گویید. بعد از این جریان ما با هم دوست شدیم و او هنوز هم در ذهن مانده است و من هر وقت یاد او می‌افتم فاتحه‌ای برایش می‌خوانم.
این پژوهشگر علوم دینی، افزود: گاهی اوقات وارد کتابفروشی می‌شوم که فروشنده با روی ترش‌کرده برخورد می‌کند و به‌سختی جواب سؤال‌های آدم را می‌دهد، ظاهر قضیه این است که یک فردی آمده کتاب بگیرد؛ اما گاهی اوقات این آمدن، بهانه‌ای برای ارتباط‌های بعدی می‌شود. بنابراین هر آدمی که به یک کتابفروشی آمده است، می‌تواند مشتری بالفعل کتاب شما باشد. من در اینجا از شب اول قبر سخن نمی‌گویم، از سودآوری در کتابفروشی می‌گویم. امروز همچنان که در این جلسه حضور دو تن از عزیزان روحانی کتابفروش را می‌بینید، (کارگزاران روحانی فروشگاههای کتابشهر)، ما در صنف روحانیت نیز کتابفروش داریم، نظر من فقط در قم نیست، بلکه در خارج از این شهر هم روحانی کتابفروش البته نه به معنای مدیر کتابفروشی، بلکه به معنای واقعی کلمه کتابفروش موفق داریم.
وی در ادامه با بیان اینکه امروز «کتاب‌درمانی» یکی از بحث‌های کلیدی در جهان است، اظهار داشت: کار یک کتابفروش که بدون ادعا و هیاهو کتاب می‌فروشد، کتاب‌درمانی است که این قبیل کارها بر اساس آیات قرآن و روایات یک سنت حسنه محسوب می‌شود.
رئیس مجتمع سرچشمه با تأکید بر همت کتابفروشان ایرانی برای ایجاد انس با کتاب در مردم گفت: مردم حتی در این شرایط اقتصادی، برای خرید کتاب پول دارند؛ ولی مسئله اینجاست که ما بلد نبودیم که انس با کتاب ایجاد کنیم. آن‌ها هم کتاب را نمی‌شناسند و هم به آن دسترسی ندارند. اگر اطلاع‌رسانی و دسترسی ایجاد شود، پول مردم هم وارد چرخۀ نشر خواهد شد. من هم‌اکنون عضو هیئت مدیرۀ خانۀ کتاب هستم، آمارهایی که از فروش کتاب ارائه می‌شود، می‌بینم، آنقدرها هم که ناله می‌کنیم، بد نیست.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی کتابنخوانی مردم ما نبود انگیزه است، تصریح کرد: اغلب ناشران بزرگ دنیا، نبض بازار را به‌خوبی در کنترل دارند و ذائقۀ مردم را می‌شناسند، بنابراین به نویسندگان و صاحبنظران سفارش کتاب می‌دهند، مثلاً در فاصله‌ای که معدنکاران برزیل در زیر زمین گیر افتاده بودند، یکی از ناشران معروف جهان، کتابی دربارۀ این اتفاق سفارش داد، که به‌سرعت تدوین و منتشر شد، که این کتاب در صدر پرفروشترین کتابها قرار گرفت.
زائری تصریح کرد: اگر کتاب به دغدغۀ مخاطب و نیاز او مربوط باشد، مشتری هم خواهد داشت، مثلاً حالا که دعوا بر سر کنسرت بالا گرفته، اگر ناشری کتاب دربارۀ کنسرت سفارش بدهد، آیا بیشتر مورد استقبال قرار نخواهد گرفت؟
وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به وضعیت کتابهای منتشر شده در عرصۀ دین، گفت: کتابهای دینی در کشور کم نیست؛ اما ادبیات برخی از این متون دینی ما هنوز نوسازی نشده و گاهی مناسب صدسال پیش است، با این ادبیات کهنه نمی‌توانیم در حوزۀ دین با نسلی که با شبکه‌های اجتماعی ارتباط می‌گیرد، ارتباط و تعامل ایجاد کنیم.