مجموعه داستان «کجا بودی الیاس» دربارۀ شهدای غواص رونمایی شد

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از خبرگزاری فارس، آیین رونمایی از کتاب «کجا بودی الیاس»، مجموعۀ 12 داستان کوتاه از 12 نویسندۀ کشور با موضوع گرامی‌داشت یاد و نام شهدای غواص عملیات کربلای 4 با حضور حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، علیرضا قزوه، علی‌محمد مؤدب، مدیر انتشارات شهرستان ادب، مجید قیصری، نویسندۀ یکی از داستان ها و از رزمندگان هشت سال جنگ تحمیلی و جمعی از شعرا، نویسندگان و علاقه‌مندان به ادبیات در سالن اجتماعات فرهنگ‌سرای اندیشه رونمایی شد.

در ابتدای این مراسم، علی‌محمد مؤدب، مدیر انتشارات شهرستان ادب پشت میکروفن رفت و در رابطه با چرایی انتشار کتاب «کجا بودی الیاس» به سخنرانی پرداخت. وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه «الیاس‌ها بودند و هستند و این ماییم که نبودیم و گاهی نیستیم» گفت: ما قبلاً در انتشارات شهرستان ادب، در حوزۀ شعر چنین کاری انجام دادیم و اتفاق مبارکی است که این بار، در حوزۀ ادبیات داستانی و در قالب داستان کوتاه توانستیم، مجموعه داستان‌هایی از شهدای غواص را جمع آوری کنیم.

از حوادث انقلاب به‌خوبی برای خلق آثار استفاده نکردیم

وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی ما پر از حادثه‌ها و اتفاقات است که اغلب این حوادث در قالب داستان درنیامده است. در کشورهای دیگر، از یک ترور رئیس جمهور چندین فیلم و کتاب و اثر هنری تهیه می‌کنند؛ اما در کشور ما، در رابطه با این حجم از اتفاقات متنوعی که در چهار دهه پس از انقلاب رخ داده است، به قدرِ کفایت آثار هنری تولید نشده است.

مؤدب با اشاره به برچسب‌هایی که به نویسندگان انقلاب زده می‌شود، گفت: خوشحالم که با تمام انگ‌ها و برچسب‌هایی همچون سفارشی‌نویس و نویسندۀ حکومتی، باز هم جمعی از نویسندگان حوزۀ انقلاب وارد گود شده و در حال نگارش داستان‌هایی در رابطه با انقلاب اسلامی هستند.

خط اول احیای فرهنگ، ادبیات است

وی با نقل یک روایت از شب عملیات کربلای چهار گفت: جزئیات حوادثی که در بخش‌های مختلف جنگ تحمیلی اتفاق افتاده، ثروت عظیمی است که می‌تواند در فرهنگ و هنر و خلق آثار به ما کمک کند.

مدیر انتشارات شهرستان ادب در انتهای سخنان خود تأکید کرد: اگر می‌شنویم که همه‌جا صحبت از احیای فرهنگ و تمدنمان در فیلم و سینما و موسیقی و هنر و... است، به نظرم خط اول این احیا، در حوزۀ ادبیات است و این اتفاق با کمک ادبیات داستانی به‌خصوص داستان کوتاه سریع‌تر اتفاق می‌افتد.

ایدۀ «کجا بودی الیاس» از یک روایت مطبوعاتی شکل گرفت

در ادامه، مجید قیصری از بازماندگان عملیات کربلای 4 و یکی از نویسندگان کتاب «کجا بودی الیاس»، با اشاره به خاطرات خود از شب عملیات، گفت: دی ماه 65 بود که سوار اتوبوس شدیم و به منطقه عملیاتی رسیدیم؛ وقتی با آسمان نورانی مواجه شدیم، بزرگان گفتند که احتمالاً عملیات لو رفته؛ فضای یأس و ناامیدی به وجود آمد و ما را به یک سوله 30-20 متری بردند. صبح که دنبالمان آمدند، اصلاً نفهمیدیم که غواصان کی و چگونه به آب زدند و این اتفاق برایشان افتاد.

وی افزود: سال گذشته ماهنامۀ اندیشه پویا از من خواست تحلیل خودم از عملیات کربلای 4 را بنویسم. من گفتم می‌توانم روایتی از آن شب بنویسم که چنین شد. چند روز بعد در انتشارات شهرستان ادب بودم و روایتم را دوستان خواندند و استقبال شد و این‌گونه بعد از نگارش آن روایت، ایدۀ اولیه کتاب «کجا بودی الیاس» شکل گرفت و امروز اینجا رونمایی می‌شود.

قیصری ادامه داد: تفاوت رمان و داستان کوتاه این است که در رابطه با اتفاقات روز و زمانۀ خودِ داستان، رمان کمی دیرتر اما داستان کوتاه به‌سرعت می‌تواند واکنش نشان بدهد. و خوشحالم که این کتاب توانست در مدت کوتاهی به نتیجه برسد و نسبت به مظلومیت شهدای غواص عملیات کربلای 4 واکنش داشته باشد.

شهدا، در هر زمان که بخواهند، کار خودشان را می‌کنند

وجیهه علی‌اکبری سامانی، از نویسندگان این مجموعه داستان نیز در سخنان کوتاهی، با اشاره به اینکه تمِ اجتماعی را برای داستان خود انتخاب کرده، گفت: داستان من در دهۀ 90 می‌گذرد و در روزهایی که پیکر این شهدا وارد کشور شده بود، جرقه اصلی داستان در ذهنم خورد و نوشتم. در یکی از نشست‌های داستان‌خوانی، خواندمش و آنجا گفتند قرار است کتابی متشکل از چند داستان کوتاه دربارۀ شهدای غواص منتشر شود که من هم استقبال کردم و داستانم در این کتاب، قرار گرفت.

علیرضا قزوه، از شعرای انقلاب اسلامی نیز در حضور کوتاه خود، بعد از شعرخوانی، با اشاره به اینکه این روزها اشعاری در رثای شهدای مدافع حرم می‌سراید، گفت: ما جامعۀ سیاسی داریم که مسئولانمان کم و بیش در این جامعۀ سیاسی، دچار اشتباهات می‌شوند؛ اما شهدا همیشه معادلات را به هم می‌ریزند و هر جا که بیایند، بی‌سر و صدا و بدون حاشیه، کار خودشان را می‌کنند و به همه تلنگر می‌زنند.

می‌توان زندگی شهدا را به مخاطب عرضه کرد

آخرین سخنران مراسم نیز حجت‌الاسلام محمدرضا زائری بود که با اشاره به سیستم مسیحیان برای قدیس اعلام کردن افراد، گفت: آن‌ها کسی را قدیس می دانند که مثلاً 200 سال از مرگش گذشته باشد، از نسل اول و دوم و سومش کسی نباشد و از همه مهم‌تر، در خلوت و پشت صحنه، مشکلی از آن شخص موجود نباشد و به قول خودمان، پرونده‌اش بسته شده باشد.

وی افزود: دلیل این اتفاق این است که همۀ مردم به کسی که سال‌ها قبل فوت شده، احساس احترامی دارند و حاشیه‌ای ندارند. شاید کسانی که زنده‌اند، بعدها اظهارنظری کنند، موضعشان تغییر کند یا حاشیه‌ای داشته باشند؛ اما شهدای ما پرونده‌شان بسته شده و می‌توان زندگیشان را برای مخاطب عرضه کرد.

علل تمایز و جذابیت شهدای غواص برای مردم

زائری با اشاره به اینکه شهدای غواص ویژگی متمایزی برای عرضه دارند، ادامه داد: یکی از اتفاقات مهم دربارۀ شهدای غواص، تعداد این شهداست. در مقولۀ خبر، این تعداد 175 شهید خیلی بارِ خبری داشت و از طرف دیگر، برای مردم خودِ غواص بودن هم مقولۀ جذابی است و بر حجم دراماتیک کردن ماجرا اضافه کرده است.

این فعال فرهنگی با اشاره به اینکه مخاطب امروز، هر روز در حال تغییر است و ما متولیان با نسل جدید فاصله زیادی پیدا کرده‌ایم، افزود: مخاطب ما، کلیشۀ ثابت و قدیمی را نمی پذیرد و روایت جدید می‌خواهد. باید با مقتضیات این مخاطب، جنبه‌های مختلف زندگی شهدا را بیان کنیم.

حجت‌الاسلام زائری گفت: ما متأسفانه به دلایل مختلف، از جمله نزدیک بودن به واقعه، به طور طبیعی یک روایت ثابت از فضای جبهه و جنگ داریم. اما فکر می‌کنم امروز و در سال 95 به قدری از فضای جنگ تحمیلی فاصله پیدا کردیم که یک پروندۀ بسته شده را روایت کنیم و لایه‌های جدیدش را نقل کنیم. داستان‌نویس و شاعر جوانِ ما، چون در فضای جنگ حضور نداشته، می‌تواند چیزهایی ببیند که دیگران نمی‎بینند و روایت متفاوتی از آن روزها ارائه کند و از این جهت، کتاب «کجا بودی الیاس» می‎تواند کشف جدیدی از شهدای غواص باشد.

در پایان، با حضور نویسندگان کتاب و حجت‎الاسلام زائری، کتاب «کجا بودی الیاس» که به پیشگاه شهدای غواص تقدیم شده، رونمایی شد و مجید قیصری، ابراهیم اکبری دیزگاه، مجید اسطیری، وجیهه علی‌اکبری سامانی، حامد جلالی، محمدقائم خانی، سیدحسین موسوی‌نیا، مجید خادم، الهام سیدحسینی، سجاد خالقی و محمود مهدوی که هرکدام یک داستان به غواصان شهید مظلوم و حماسه‌ساز پیشکش کرده‌اند، هدیه‌ای از انتشارات شهرستان ادب دریافت کردند و حامد جلالی داستان خود را برای حضار قرائت کرد.