از پیام عاشورا و منظومۀ عشق تا سیره و حکمت‌های حسینی و سبوی کربلا

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، هم‌زمان با فرا رسیدن محرم و ایام سوگواری سالار شهیدان امام حسین (ع)، به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی)، با توجه به آثار چاپ شده با موضوع ایام محرم و واقعۀ کربلا که برخی از این آثار نیز با استقبال خوب مخاطبان همراه بوده و تجدید چاپ شده‌اند، طی گزارشی به آثار چاپ شده کتاب‌های بزرگ‌سال، شعر و کودک و نوجوان می‌پردازد.

از این رو، سعی شده در این گزارش به معرفی بسته کتاب‌هایی با محوریت و شناخت واقعۀ عاشورای حسینی به سوگواران و دوست‎داران ادب پارسی که توسط به‌نشر به چاپ رسیده، پرداخته شود که به آن می‌پردازیم.

*ترویج فرهنگ حسینی با گذشت قرن‌ها از واقعۀ عاشورا

نیاز به ترويج فرهنگ حسيني حتی پس از گذشت قرن‌ها از واقعۀ عاشورا از سوی نهادهاي فرهنگي احساس می‌شود تا عاشورا و وقايع قبل و بعد آن را به طور صحيح و مطابق واقع به گوش عموم جامعه برسانند.

در همین راستا، انتشارات آستان قدس رضوی به‌عنوان نهادی با دغدغه‌های فرهنگی و ترویجی تلاش دارد تا با انتشار کتب مفيد و با محتواي صحيح و مطابق با تاريخ به‌عنوان ابزاری برای شناخت حقیقی عاشورا، مردم را با ماهيت و واقعيت قيام امام حسين(ع) آشنا کند.

از جملۀ این آثار، میتوان به کتاب «امام حسین(ع) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت» اشاره داشت، اثری که به قلم علامه محمدتقی جعفری به رشتۀ تحریر درآمده و توسط به‌نشر چاپ و توزیع شده است و طی آن مؤلف می‌کوشد با تکیه بر برهان‌هایی بدیهی و واضح اثبات کند که اهل بیت(ع) هرگز نباید دستاویز کوتاه فکری قرار گرفته و از جایگاه سازندۀ خود به مرتبۀ پایین کشیده شوند.

انتشارات آستان قدس رضوی در کتاب دیگری از علامه محمدتقی جعفری با عنوان «نیایش‌های امام حسین(ع) در صحرای عرفات» که تا کنون پنج نوبت چاپ را پشت سر گذاشته است.

«حکمت‌های حسینی» ششمین کتاب از سلسه کتاب‌های «راه زندگی» است که جواد محدثی، نویسنده این مجموعه، به ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسین(ع) پرداخته است که تبیین چهل موضوع اخلاقی و اجتماعی، با ترجمه‌ای روان همراه با توضیحی مختصر و استفاده از اشعاری متناسب در لابلای مطالب، از ویژگی‌های این اثر به شمار می‌رود.

جواد محدثی در دیگر کتابش با عنوان «سیرۀ حسینی» که دربردارندۀ چهل حدیث است، نگاهی گذرا به سیره و سنت امام حسین(ع) دارد که از زبان روایات ائمه اطهار(ع) بیان و بررسی موضوعات گوناگون اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و غیره و همچنین ترجمۀ روان و توضیح مختصر هر حدیث، ذکر اشعار و نقل داستان‌های تاریخی را می‌توان از شاخصه‌های این اثر دانست.

«پیام عاشورا» نوشتۀ حضرت آیت‌الله سیدمحمد فضل‌الله و ترجمۀ قربانعلی محمدی‌مقدم، اثری شاخص در حوزۀ عاشورا است که به بسیاری از سؤالات و پرسش‌های فراوان در این زمینه پاسخ می‌دهد.

«رأس الحسین(ع)» نگاشتۀ حسین عبدالامیر النصراوی و ترجمۀ سیدعلی مرتضوی که به‌تازگی چاپ چهارم آن وارد بازار شده، شامل سفرنامه‌ای است که خوانندگان را با سر مطهر امام حسین(ع) و کاروان اسرا از کربلا تا شام همراه و ضمن بیان رنج‌ها و مصیبت‌های اهل بیت امام(ع)، کرامت‌ها و معجزه‌های این امام همام در این سفر تاریخی بازگو می‌کند و از روشنگری‌های حضرت زین العابدین(ع) و حضرت زینب(ع) سخن می‌گوید.

شهید هشام صیمری، نگارندۀ کتاب «گفتاری دربارۀ فرزند شهید پیامبر(ع)» با نگاهی عمومی تلاش می‌کند تا با استناد به منابع روایی معتبر و مدارک اسلامی فریقین و ارائۀ مطالب با زبانی قابل فهم و به دور از تفصیل، پاسخ‌هایی درخور به برخی پرسش‌های شبهه‌انگیز در ارتباط با واقعۀ کربلا بدهد.

«خطبه‌های آتشین» به‌عنوان مجموعه‌ای از سخنان و خطبه‌های حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) در کوفه، شام و مدینه پس از واقعۀ عاشورا توسط محمدمهدی آجیلیان مافوق ترجمه و به‌همت گروه دین و معارف زائر گردآوری شده است. این کتاب در پنج فصل شامل خطبۀ حضرت زینب(س) در کوفه، خطبۀ امام سجاد(ع) در کوفه، خطبۀ حضرت زینب(س) در شام، خطبۀ امام سجاد(ع) در شام و خطبۀ امام سجاد(ع) در نزدیک مدینه گردآوری و تدوین شده است.

*«این حسین کیست؟»؛ اشعار و نوحه‌های عاشورایی

همچنین انتشارات آستان قدس رضوی هم‌زمان با فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی، بستۀ کتابشناسی خود را شامل هفت عنوان کتاب در زمینۀ اشعار، نوحه‌ها و مراثی عاشورایی معرفی و پیشنهاد می‌کند.

شعر عاشورایی شاخه‌ای از شعر آئینی است که بیشتر در ارتباط با مسائل معنوی و کرامات انسانی و همچنین در مورد وقایع عاشورا و حوادثی است که بر سیدالشهدا(ع) گذشت.

در این راستا انتشارات آستان قدس رضوی تلاش دارد تا با ارائه و در اختیار گذاشتن آثار شایسته در زمینۀ شعر عاشورایی، بتواند آیینه‌ای زلال‌تر، فراروی عاشقان و محبان اهل بیت(ع) بگذارد که چاپ و انتشار کتاب «این حسین کیست» از این دسته محسوب می‌شود.

این کتاب که به‌همت محمدجواد غفورزاده «شفق» شامل غزل، مرثیه و نوحه‌های ماه‌های محرم و صفر می‌باشد، گردآوری شده با استقبال صاحبان‌نظران و دوستداران شعر و ادب آئینی مواجه و توسط به‌نشر  به چاپ پنجم رسیده است.

«سفینه‌های نور» سرودۀ سیدرضا مؤید، دفتر شعری است که مدایح و مراثی اهل بیت(ع) را در بردارد و وجود اشعاری دربارۀ برخی شخصیت‌ها مانند حضرت علی‌اکبر(ع)، حضرت زینب(س)، حضرت معصومه(س) و... از دیگر ویژگی‌های این دفتر شعری است.

«گلبرگ‌ها، دم پاره‌های سینه‌زنی» مجموعۀ شعری است حاوی غم‌نامه‌هایی در سوگ ائمۀ نور و خاندان عصمت که از گلوی سوختۀ یکی از مداحان اهل بیت(ع) برخاسته و توسط انتشارات آستان قدس رضوی انتشار یافته است.

«منظومۀ عشق» دیگر سرودۀ سیدرضا مؤید، آمیزه‌ای از شعر و مقتل در رثای شهیدان کربلا است که کار تحقیق و پژوهش آن را حجت‌الاسلام نعمت‌الله منصوریان در هفت فصل، علاوه بر شرحی از یاران شهادت‌طلب سالار شهیدان، اشعاری نیز در این حوزه ارائه داده است.

کتاب «سبوی کربلا» سرودۀ حسین ترکمانیان، به‌نوعی تجلی عاشورا در شعر معاصر پس از انقلاب به شمار می‌رود و حاصل تلاش و کنکاشی در شعر عاشورایی پس از انقلاب است که مؤلف بر آن بوده تا جلوه‌هایی از قیام امام حسین(ع) و تأثیر آن را بر شعر معاصر پس از اقلاب نشان دهد.

«مصباح الهدی» سرودۀ محمدجواد غفورزاده، مجموعه‌ای از پیام‌های روشنی‌بخش سیدالشهدا(ع) و اربعینی از سخنان امام حسین(ع) است که شاعر آن را در مجموعه‌ای کوچک، به پیشگاه دوستداران و پیروان آن حضرت تقدیم کرده است. ضمن این که در ذیل احدادیث، اشعاری با نگاه به سخنان آن حضرت آورده شده است.

«مرثیه سرخ‌گلو» برگزیدۀ شعر معاصر مذهبی در ستایش عاشورا می باشد که کار تنظیم و گردآوری آن را امیرمسعود طاهریان بر عهده داشته و روایتگر اشعاری استوار، همراه با اندیشه‌هایی والا از حماسۀ عاشورا در عصری دیگر است.

کتاب یاد شده شامل دو فصل غزل مثنوی و نوحه می‌شود که هر کدام از آن‌ها بخش‌های متعددی همچون توسل، عرض ارادت، شب عاشورا، اسب عاشق، با کاروان شام، دو شاهد زینب، اربعین و بازگشت به مدینه را شامل می‌شود.

از آنجا که شعر، نوحه و مرثیه از متداول‌ترین و مؤثرترین ابزارهای تبلیغ و ترویج دینی است، اهمیت گردآوری مجموعه‌های کاملی از این دست، اقدام مناسبی در راستای ترویج فرهنگ دینی و عاشورایی محسوب می‌شود.

*مجموعه کتاب‌های کودک و نوجوان؛ همراه با ایام محرم

به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی)، کتاب‌هایی را در زمینۀ کودک و نوجوان با موضوعات محرم و صفر نیز به چاپ رسانده که این طیف کتاب‌ها نیز مورد استقبال مخاطبان خاص خود قرار گرفته است که از جملۀ آن‌ها می‌توان به مجموعۀ «بچه‌های عاشورا» اشاره داشت.

این کتاب روایتگر جوانان و نوجوانان قهرمانی است که در کنار امام حسین (ع) و برای اسلام، فداکاری‌ها و دلاوری‌های بسیاری انجام داده‌‌اند.

کتاب «بچه‌های عاشورا» مجموعه داستان‌های مذهبی را عنوان می‌کند که توسط طاهره ایبد، برای گروه سنی کودک و نوجوان نوشته شده  و به طور کلی هدف آن تصویرسازی واقعۀ کربلا به‌صورت ملموس‌تر برای نسل امروز است.

«بچه‌های عاشورا» در سه فصل «مرد میدان» روایت قاسم فرزند حسن بن علی(ع)، «از غریبه‌ها می‌ترسم» روایت محمد فرزند سعید بن عقیل و «جنگجوی کوچک» روایت عبدالله فرزند حسن بن علی(ع) تهیه و سعی شده با تصویرسازی‌هایی که در صفحات آن وجود دارد، به واقعۀ بزرگ کربلا برای نسل امروز بپردازد.

این کتاب با نقل سه داستان از واقعۀ کربلا، این هدف را دنبال می‌کند که نسل کودک و نوجوان امروز را با توصیف شرایط سختی که امام حسین(ع)، خانواده و یارانش در آن روز داشتند، آشنا سازد.

همچنین کتاب قصه‌هایی از زندگی امام حسین(ع) «مهمان کوچک» اثر مسلم ناصری و کتاب باعلی یا علی «امام حسین ع» فریبا کلهر از دیگر کتاب های «به نشر» به مناسبت ایام محرم است که می توان به آن اشاره داشت.

لازم به یادآوری است، علاقه‌مندان به تهیه کتاب‌های یاد شده و هم‌چنین مشاهده و تهیه سایر محصولات انتشارات آستان قدس رضوي می‌توانند به نشانی اینترنتی www.behnashr.com  یا فروشگاه های سطح شهر مشهد و نمايندگي‌های سراسر کشور مراجعه کرده یا از طریق شماره تلگرام 09027652008و  سامانه پیامکی به شماره 30003209 با این انتشارات تماس برقرار کنند.