لذت خواندن را خانوادگی کنیم!
شنبه 24 تير 1396

لذت خواندن را خانوادگی کنیم!

یکی از کتابداران کشور در یادداشتی از تجربیات مثبت خود در تشویق خانواده‌ها به خواندن سخن گفته است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از خبرگزاری فارس، احمد ربیعی مسئول کتابخانه عمومی شهدای اروندکنار در شهرستان آبادان در یادداشتی از تجربیات خود در ارتباط با تشویق به خواندن به صورت خانوادگی و اثرات آن نوشته است. در ادامه متن این یادداشت را می‌خوانید.
«روزانه افراد زیادی با سلایق مختلفی به کتابخانه‌های عمومی مراجعه می‌کنند، اما وقتی یک خانواده به کتابخانه عمومی مراجعه می‌کند ماجرا جذاب می‌شود.
این اتفاق نادر نیست همه همکاران آن‌را تجربه کرده‌اند ولی جذاب بودن آن از منظر دیگری است. فرض کنید امروز حوصله‌تان سررفته و دوست دارید به بازار بروید یا فرزندتان پیشنهاد رفتن به پارک را بدهند یا خواهرتان دوست دارد به سینما برود؛ همه این بیرون رفتن‌ها برای تفریح است و خانوادگی بیرون رفتن برای تفریح لذت خاص خود را دارد. اما آیا خانواده‌ها برای تفریح می‌توانند به کتابخانه مراجعه کنند؟ و اصلا امکان چنین چیزی قابل تصور هست؟ و آیا شرایط برای یک تفریح خانوادگی در کتابخانه‌ها وجود دارد؟ اصلا تفریح خانوادگی کتابخانه‌ای چیست؟
تفریح خانوادگی خواندن در کتابخانه عمومی، عنوان طولانی است، ولی واقعیت این است که بحث بسیار جذابی است. مدتی سر این مسئله مراجعه‌کنندگان خانوادگی را رصد می‌کردم. تا بتوانم علت این ماجرا را بهتر درک کنم و در راستای تقویت آن راهکاری داشته باشم. به همین خاطر چند خانواده که بیشترین مراجعه را داشتند مد نظر قراردادم و اطلاعات خوبی کسب کردم.
الف) اطلاع‌رسانی خدمات کتابخانه
خانواده‌ای همراه با بچه خردسال خود می‌آمد. متوجه شدم فقط خانم خانواده  کتاب امانت می‌برد و همسر و فرزند در حد همراه هستند و عملا مراجعه خانواده‌ای وجود ندارد، در واقع ما فقط به یک نفر پاسخ می‌دادیم، دنبال علت این مسئله گشتم بعدا متوجه شدم آقای خانواده علاقه‌ای به خواندن کتاب ندارد. علتش را هم که جویا شدم، دانستم اصلا از محتوای موجود در کتاب‌های مختلف و از دیگر منابع خبر ندارد و وقتی توجه وی را به وجود نشریات ملتفت کردم وی اکنون مشتری ثابت بخش نشریات کتابخانه شده است. همچنین کودکشان را با معرفی بخش کودک، جذب کردم. اکنون این خانواده در مراجعه به کتابخانه با آنکه سلایق مختلفی دارند توانستند یک محیطی مناسب برای تفریح مطالعه‌ای خود پیدا کنند و گاهی وقت‌ها تا ساعت‌ها در کتابخانه می‌مانند.
در این مورد من دو مانع عدم عضویت خانوادگی را شناسایی کردم 1. کم اطلاعاتی از دامنه منابع موجود در کتابخانه‌ها 2. عدم اطلاع از پوشش منابع موجود برای تمام گروه‌های سنی که با اطلاع‌رسانی توانستم مخاطبانی جدید پیدا کنم.
ب ) میزهای خانوادگی خواندن
در خانواده دیگری که همه کتاب می‌گرفتند با این که منزلشان تا کتابخانه فاصله زیادی داشت اما متوجه شدم سرموقع کتاب‌ها را تحویل می‌دادند و کتاب جدید امانت می‌بردند و هر موقع که به کتابخانه مراجعه می‌کردند در مورد امانت کتاب جدید با من مشورت می‌کردند، قسمتی از کتاب را در کتابخانه مطالعه می‌کردند واگر برایشان جالب بود به امانت می‌بردند.
دو دختر خردسالشان هم در بخش کودک سراغ کتاب‌های جدید می‌رفتند و در کنار آن در هر مراجعه یک نقاشی می‌کشیدند و تحویل من می‌دادند من هم برای تشویق آنها نقاشی‌های آنها را به دیوار بخش کودک می‌چسباندم. تقریبا در هر مراجعه حدود یک ساعت در کتابخانه می‌ماندند و وقتی از آنها درباره تفریحی بودن خواندن سوال می‌کردم موافق مسئله بودند با اینکه می‌گفتند ما متوجه این مسئله نبودیم که می‌توان با خانواده هم برای تفریح به کتابخانه مراجعه کرد.
اما نکته‌ای که در مورد این خانواده مورد اهمیت بود پدر خانواده است، وی بعد از انتخاب کتاب خود سریعا کتابخانه را ترک می‌کرد و بعد از حدود یک ساعت دوباره برمی‌گشت و همراه با دیگر اعضای خانواده کتابخانه را ترک می‌کرد. از او درباره علت عدم توقف خود در کتابخانه که پرسیدم گفت، توقف در محیط کتابخانه برایم راحت نیست با اینکه راهکارهای همچون استفاده از بخش نشریات یا اینترنت را پیشنهاد داده بودم، اما وقتی از پیشنهاد ایجاد فضاهایی جداگانه ویژه خانواده‌ها جهت مطالعه صحبت کردم سریعا این مسئله را مطلوب و نیاز اساسی توصیف کرد.
در این خانواده مسئله اصلی نبود محیطی ویژه خانواد‌ه‌ها بود که مانع توقف کامل آنها در کتابخانه عمومی بود.
البته مراجعه خانوادگی به کتابخانه عمومی نشان از فضای کتاب و کتابخوانی حاکم بر خانواده است بدین روی نیز کتابخانه‌های عمومی برای تسهیل عضویت خانوادگی افراد، مبلغ حق عضویت این اعضاء را به صورت نیم‌بها اعلام کرده‌اند. نهادینه کردن این امر نیز می‌تواند در گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی موثر باشد، به عنوان مثال یکی از خانواده‌ها برای تقویت مراجعه خانواده‌ها به کتابخانه طرح ایجاد میزهای مطالعه خانوادگی در کتابخانه‌ها را پیشنهاد دادند، تا اعضای خانواده بتوانند در کنار هم کتاب مناسب خود را مطالعه یا انتخاب نمایند.»
 
نظر بدهید