پرویز: موضوع کتابخوانی در تدوین برنامههای توسعه نیازمند توجهی ویژه است
محسن پرویز، نویسنده و پژوهشگر ادبی با اشاره به نگاه متفاوت دولتهای مختلف در تدوین برنامههای پنجساله توسعه در کشور، گفت: در لایحهای که دولت در تدوین برنامه ششم توسعه به مجلس ارائه داده، وزن موضوع کتاب و کتابخوانی خیلی قابل توجه نیست و ما نیازمند تشکیل اتاق فکرهای ثابتی برای تدوین برنامههای مرتبط با موضوع کتاب و کتابخوانی هستیم.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، محسن پرویز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره جایگاه موضوع کتاب و کتابخوانی در تدوین بخش فرهنگی برنامههای ششم توسعه عنوان کرد: طبیعتا نوع نگاه دولت در ادوار مختلف، در تدوین برنامههای پنجساله توسعه کشور مداخله دارند و بر این اساس ممکن است که وزن بخشهای مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی متفاوت تعریف شود.
وی افزود: ما در برنامه پنجم توسعه در دولت گذشته، عملا برنامه خاصی در حوزه کتابخوانی نداشتیم و حتی در لایحهای هم که دولت فعلی در این دوره تقدیم مجلس کرد، باز هم به گمانم وزن موضوع کتاب و کتابخوانی خیلی قابل توجه نیست؛ بر این اساس معتقدم ما به کارگروههایی دائمی برای حوزههای مختلف فرهنگی از جمله در حوزه کتاب و کتابخوانی نیاز داریم.
این نویسنده و پژوهشگر ادبی، با انتقاد از کمتوجهی به موضوع کتاب و کتابخوانی در تدوین برنامههای فرهنگی توسعه کشور گفت: من به خاطر ندارم که در دورههای مختلف اتاق فکری فعال با برنامههایی مشخص در حوزه کتابخوانی فعالیت داشته باشد و اقداماتی موثر ارائه کرده باشد؛ اگرچه شاید در دولت هفتم و دولت نهم در مقاطع کوتاهی یک جمعی تحت همین عنوان تشکیل شد و چند ماهی هم جلساتی برگزار کردند، اما متأسفانه هیچگاه شاهد فعالیتی مستمر و کامل در این زمینه نبودهایم.
پرویز در ادامه با اشاره به تشکیل کارگروهی برای بررسی موضوع کتاب و کتابخوانی در برنامههای فرهنگی ششم توسعه اظهار کرد: معمولا برای تدوین برنامههای پنجساله در حوزههای مختلف کارگروههایی بهصورت موقتی تشکیل میشود که این کارگروهها بندهایی را پیشنهاد میکنند. بر همین اساس در حوزه فرهنگی، بررسی موضوع کتاب و کتابخوانی به نهاد کتابخانههای عمومی کشور واگذار شده بود.
سخنگوی انجمن قلم ایران افزود: نهاد کتابخانههای عمومی کشور در دوره جديد، بنده و تعدادی از مدیران و مسئولان فرهنگی را دعوت کرده بود تا در تدوین این برنامه مشارکت داشته باشیم. حاصل برگزاری نشستها و جلسات مختلف در این کارگروه، منتج به 11 بند پیشنهادی شد که پس از جمعبندی در سازمان مدیریت و برنامهریزی، توسط دولت بهصورت لایحه به مجلس ارائه میشود.
وی ادامه داد: البته نباید ایجاد اتاق فکرهای دائمی برای تدوین برنامههای مرتبط با کتابخوانی را با کارگروههایی که بهطور موقتی برای بحث تدوین برنامههای توسعه تشکیل میشود، اشتباه بگیریم، چراکه معتقدم ایجاد گروهها و اتاق فکرهای دائمی با فعالیتهای مستمر، برای حوزه کتابخوانی یک ضرورت همیشگی است.
معاون فرهنگی سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه کتابخوانی در کشور را نیازمند فرهنگسازی دانست و عنوان کرد: متأسفانه امروز کتاب خواندن جزو فرهنگ عمومی جامعه ما محسوب نمیشود که این موضوع نیز ریشه در گذشته ما دارد. ابتداییترین راه کسب اطلاعات مردم ما در پیش از 150 سال گذشته، بیشتر از طریق شنیدن بوده تا از طریق مطالعه کردن که این موضوع بر فرهنگ امروز ما نیز تأثیرگذار بوده است.
پرویز با اشاره به یکی از بندهای پیشنهادی از سوی کارگروه فوق، به موضوع تأثیر صدا و سیما در ترویج کتابخوانی پرداخت و گفت: در گذشته بحث منبر و خطابه به شکلی پررنگ در جامعه ما رواج داشته و طبیعتا مردم با شنیدن خطابهها و مجالس افراد اطلاعات خود را کسب میکردند؛ امروز هم مردم ما بیشتر از طریق رسانهها این اطلاعات را کسب میکنند که در راس آنها صدا و سیما قرار دارد.
وی افزود: باید توجه داشت که دقت و عمق اطلاعاتی که از طریق رسانهها با شنیدن اخذ میشود، به اندازه دقت و عمق اطلاعات و دانشی که از مطالعه حاصل میشود، نیست، اما این رسانهها میتوانند مردم را به سمت مطالعه سوق دهند. صدا و سیما دقیقا یکی از مهمترین مراکزی است که میتواند به جا انداختن فرهنگ مطالعه در جامعه کمک کند. البته در کنار صدا و سیما، سایر رسانهها نیز در ترویج کتابخوانی نقش دارند و باید این مساعدت و کمک را انجام دهند. بر همین اساس یکی از بندهای پیشنهادی ما در آن کارگروه، توجه به فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در صدا و سیما بود.
معاون فرهنگی سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ظرفیتهای موجود صدا و سیما بیان کرد: هیچ سختی و دشواری ندارد که ما در هر سریال تلویزیونی حتما همانطور که در دکور خانه، تلویزیون، مبل و فرش میبینیم، یک کتابخانه هم ببینیم. همانطور که روی میز منزل ظروف غذا و سایر وسایل دیگر هست، کتاب و افرادی در حال کتاب خواندن ببینیم. نه اینکه بهصورت مقطعی در یک سریال به موضوع کتابخوانی بپردازیم، بلکه کتاب جزئی از فیلمها، سریالها، مسابقات و سرگرمیها و سخنرانیهای تلویزیون باشد.
پرویز گفت: با اینکه در دوران مسئولیت آقای ضرغامی در صدا و سیما یکی دو بار به این موضوع پرداخته شد و معاونت برنامهریزی صدا و سیما برنامههایی را در این جهت تدوین و ابلاغ کرد، ولی موضوع کتاب و کتابخوانی در این سازمان باید در دستور کار قرار گیرد و با استمرار آن در فرهنگ ما جای بگیرد.