حجت الاسلام بهشتی: موضوع «فرشتگان در متون دینی» مورد کم‌توجهی خالقان آثار ادبی قرار گرفته است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از روابط عمومی به‌نشر، ناصر نادری از نویسندگان ادبیات دینی کشور در ابتدای این نشست با اشاره به تعمیق ادبیات دینی و توسعه فرهنگ این حوزه، اظهار کرد: بحث ملائکه یا فرشتگان موضوع بسیار جذابی است که غربی‌ها در گونه‌های دیگر هنری مانند سینما به آن پرداخته‌اند.
وی با بیان اینکه در ایران کارهای پراکنده ای در حوزه پژوهش و تالیف صورت گرفته است، تصریح کرد: به نظرم این موضوع از مباحث مغفولی است که به جهت اینکه بسیار بحث گرانمایه و همسنگ مسلمات دینی و باورهای اعتقادی ماست متاسفانه مورد کم توجهی خالقان آثار ادبی قرار گرفته است.
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام و المسلمين سيدجواد بهشتي، با بیان اینکه موضوع فرشتگان را در برنامه «سمت خدا» شبکه سوم سیما مطرح کرده و مورد استقبال نیز قرار گرفته است، گفت: مردم تشنه این بحث هستند به این معنا که اگر فرآورده هایی در چنین جلساتی تولید شود به شدت قابلیت استفاده دارد.
به گفته این نویسنده و پژوهشگر دینی؛ به لحاظ تعداد، فرشتگان نزدیک به 100 بار در قرآن کریم مطرح شده اند در حالی که
این موضوع در مسائل جنبی و حاشیه ای قرار ندارد بلکه این موضوع در پیشانی مباحث یعنی در کنار ایمان به خداوند و معاد قرار گرفته است و یک موضوع بسیار مهم قلمداد می شود.
این کارشناس دینی عنوان کرد: غفلت بزرگی است که چرا یک بخش معرفتی دین را کمرنگ نشان داده ایم و اصل موضوع جلسه تلنگرهایی است که می تواند دستمایه موضوعات داستان نویسی شود.
وی تصریح کرد: در قرآن کریم فرشتگان موجوداتی عاقل و با شعور عنوان شده اند که خداوند آنها را آفریده است و به لحاظ توانمندی متفاوت هستند و دارای بال می باشند که در تفسیر؛ بال نماد قدرت است و این فرشتگان دارای توانمندی های متفاوت هستند.
بهشتی هدف خداوند از آفرینش فرشتگان را از روی مهری که به بندگان خود داشته دانست و عنوان کرد: پروردگار متعال نظاماتی در این جهان قرار داده است و یکی از این نظامات همین فرشتگان هستند که به لحاظ تربیتی غیر از توجه به ذات خداوند متعال وجود فرشتگان نیز انگیزه تربیتی ایجاد می نماید و می تواند عامل بازدارنده کارهای ناپسند انسان باشد.
وی اظهار داشت: فرشتگان معصوم و فرمان بردار خداوند هستند که آیین مسیحیت نیز به آن اعتقاد دارد و در قرآن کریم سوره «صافات» به صراحت فرشتگان دارای سلسه مراتبی عنوان شده اند و به همین دلیل در فضای فرشتگان نظم حاکم است و در قصه نویسی نیز می توانیم به این نظامات اشاره کنیم.
بهشتی با سیری به بهترین کتاب های این حوزه یادآور شد: «نقش ملائکه در زندگی انسان»، «سیری در اسرار فرشتگان با رویکردی قرآنی عرفانی»، «ملائکه از نگاه تفسیر المیزان» و «راز فرشتگان» را از جمله آثار خوب در این حوزه عنوان کرد.
این پژوهشگر دینی با معرفی فرشتگان خاطرنشان کرد: فرشته «رقیب» از هنگامی که دختر و پسر مسلمان به تکلیف می رسند بر روی شانه راست او قرار می گیرد و کودک می داند که از کودکی کار خوب او را ده برابر ثبت می شود لذا این امر می تواند به عنوان دستمایه های داستانی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در قرآن کریم غیب و شهود مطرح می شود، افزود: فرشتگان خرافی نیستند و متاسفانه جای این موضوع در کتاب های درسی بسیار خالی است که در این راستا کوتاهی شده است.
بهشتی تصریح کرد: فرشته دوم «عتید» نام دارد که خانه اش بر شانه چپ انسان قرار دارد و مستندسازی کارهای بد و گناهان را برعهده دارد و بدون افزایش گناه اما با تاخیر این امور را می نویسد، خداوند فرشته «رقیب» را رئیس «عتید» قرار داده است.
به گفته بهشتی؛ فرشته سوم که نام آن در روایات عنوان شده «ماحی» عنوان شده سبب حبط اعمال و پاک کننده بعضی از نوشته های فرشته «رقیب» و «عتید» است زیرا کیفر بعضی از گناهان پاک شدن مقداری از خوبی هاست که اگر از کودکی این موارد آموزش داده شود، بسیار موثر است و این موارد در دل قصه ها قابل طرح است.
 
با قلم های امروزی؛ منابع دینی را با ظرافت های کودکانه مطرح کنیم
وی در ارتباط با فرشته«عزرائیل» با بیان اینکه این فرشته انتقال انسان ها از دنیا به آخرت را بر عهده دارد، گفت: یکی از روش های تربیتی قرآن کریم روش مقایسه است؛ بدین معنا که دو فکر یا دو نفر را به تصویر می کشد و انتخاب را به عهده خواننده می گذارد، همانند دعای قنوت که بعضی از مردم هم دنیا و هم آخرت را انتخاب می کنند لذا برای کودکان باید ببینیم پشت صحنه فکر ما فقط دنیاست یا هم دنیا و هم آخرت قرار دارد.
این کارشناس دینی یادآور شد: فرشته های دیگری در عالم برزخ یعنی مابین دنیا و آخرت حضور دارند که در شب نخست مرگ، فرشته های «رقیب» و «عتید» حضور دارند، با آن که اصل بازجویی در قیامت است اما دو فرشته دیگر به نام «نکیر» و «منکر» نیز بازجویی را بر عهده دارند لذا در دنیای کودکان با ظرافت هایی می توان این سوالات را مطرح کرد و با استفاده از این منابع با قلم های امروزی از آن موضوعات استفاده کرد.
وی در پایان با اشاره به فرشته «اسرافیل» که با نفخ شیپور سبب می شود تمام موجودات از بین بروند، تاکید کرد: فرشتگان به عنوان قاضی در دادگاه قیامت نیز حضور دارند، در پایان سرزمین قیامت یک درب وجود دارد که به جهنم گشوده می شود که مسئول آن فرشته ای به نام «مالک» است، فرشته «رضوان» نیز به عنوان مسئول بهشت به همراه هزاران فرشته خوش آمدگویی به مومنان را بر عهده دارند.
گفتنی است در حاشیه این نشست جلسه پرسش و پاسخ با حضور نویسندگان و علاقه مندان به حوزه ادبیات دینی برگزار شد.