متاسفانه علوم اجتماعی میان ناشران انقلاب مهجور است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، نشست تخصصی «وضعیت‌شناسی کتب علوم اجتماعی» با حضور دکتر علیرضا حدادی، دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و دبیر علوم اجتماعی سامانه کارشناسی کتاب مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
حدادی در این نشست عنوان کرد: اقدام به جریان‌شناسی حوزه نشر، نیاز به روش‌های متداول در علوم اجتماعی دارد؛ اما کار جدی هم می‌طلبد؛ چرا که شاهد کتب متعدد در حوزه نشر هستیم.
وی در ارتباط با کتب منتشره در حوزه علوم اجتماعی در سال گذشته توضیح داد: طبق آمار خانه کتاب حدود 10هزار کتاب در حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی منتشر شده است؛ اما بخشی صلاحیت کارشناسی علمی را ندارند. از این بین 3هزار کتاب قابل کارشناسی است که می‌توان به یک تنوع در حوزه علوم انسانی هم رسید.
 

• کتب چندترجمه‌ای دست از سر نشر ما برنمی‌دارد

دبیر علوم اجتماعی سامانه کارشناسی کتاب مجمع ناشران انقلاب اسلامی درباره ارزیابی این کتب عنوان کرد: برای نمونه‌گیری و بررسی بهتر جریان کتب علوم اجتماعی، دو شاخص ناشران تخصصی علوم اجتماعی و هفت دسته از کلان‌موضوعات این رشته را در نظر گرفتیم.
به گفته این پژوهشگر علوم اجتماعی، ناشران اثرگذار در این حوزه بازار نشر محدود هستند. حدود 60 ناشر اثرگذار در علوم اجتماعی فعال‌اند که کارگروه ما آنها را رصد و بررسی می‌کنند.
حدادی همچنین با اشاره به کتبی که گاه از طرف چند ناشر منتشر می‌شود، گفت: این کتب چندترجمه‌ای دست از سر نشر ما برنمی‌دارد؛ چنان‌که تا کتابی به عنوان کتابژ مرجع و پرمخاطب مطرح می‌شود، عمده ناشران مختلف به سمت ترجمه آن می‌روند؛ درصورتی که تفاوت چندانی هم بین آنها نیست.
وی درباره ناشران پرکار علوم اجتماعی تصریح کرد: از جمله ناشران پرکار در سال گذشته به ترتیب انتشارات جنگل با 60 کتاب در زمینه علوم اجتماعی، انتشارات علمی و فرهنگی با 50 کتاب، دانشگاه تهران با 40 عنوان و برخی دیگر با 30 عنوان کتاب در رتبه‌های بعد قرار گرفته‌اند.
 
 

• نویسندگان پرکاری که کتابشان حائز درجه علمی نیست

این کارشناس کتب علوم اجتماعی اعلام کرد: کتب پرتیراژ سال گذشته در علوم اجتماعی، چاپ نشر نی و خصوصاً احمد زیدآبادی بود؛ به طوری که برخی کتب او در چند چاپ منتشر شد؛ در حالی که از سطح علمی خوبی هم برخوردار نبودند. اما به هرحال حمایت ناشران زنجیره‌ای را دارد.
حدادی درباره کتب ناشران انقلاب اسلامی یادآور شد: از کتب ناشران انقلاب اسلامی می‌توان به «فتنه تغلّب» از انتشارات انقلاب اسلامی اشاره کرد و همچنین کتابی از وحید جلیلی یا «منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای» که در چند چاپ عرضه شده است.
وی در ادامه و با اشاره به برخی نویسندگان پرکار نیز گفت: برخی همانند عباس محمدی اصل در دو سال اخیر در قامت نویسنده بیش از 24 عنوان کتاب یا نوشت یا ترجمه کرد که البته از ظرفیت و بنای علمی برخوردار نبود. از نویسندگان خارجی نیز از دیوید هاروی و چامسکی و غیره هم چندین کتاب منتشر شد.
حدادی درباره موضوعات قابل رجوع نویسندگان علوم اجتماعی در سال گذشته نیز گفت: پیوند علم و سیاست، توجه به مفهوم مرگ در علوم اجتماعی، نقش ایران در منطقه خاورمیانه، نقد پست‌مدرنیسم، مهاجرت از ایران، مسئله کردن هویت ایرانی، عدالت‌طلبی، شخصیت‌شناسی ترامپ و کاخ سفید و امثال آن از موضوعات مورد توجه بود.
 

• ناشران جبهه انقلاب تعهدی به موضوعات علوم اجتماعی نشان نمی‌دهند

این پژوهشگر خبر داد: در جبهه انقلاب اسلامی، بیشترین فعالیت در سال 97 را دانشگاه امام صادق(ع) با 19 کتاب داشت. ترجمان، سوره مهر و مرکز اسناد انقلاب اسلامی دیگر ناشران فعال این جبهه بودند.
وی با این حال گفت: متاسفانه ناشران دیگر ما کار خاصی به چاپ نرساندند؛ در حالی که علوم اجتماعی با این همه مخاطب متاسفانه در میان ناشران انقلاب اسلامی هنوز مهجور است و کتب منتشره نیز گاه از غنای کافی برخوردار نیست؛ این ناشران بیشتر روی مخاطب عمومی تمرکز دارند و گویا تعهدی به این موضوعات نشان نمی‌دهند.
حدادی درباره برخی حوزه‌های اصلی علوم اجتماعی از جمله جامعه‌شناسی دین، توضیح داد: مشکل ما در جامعه‌شناسی دین این است که مفهوم دین را به صورت عمومی در خدمت می‌گیرند و تمایزی میان دین الهی و غیرالهی قرار نمی‌دهند؛ تا جایی که مفاهیم را به سمت اسطوره و مفاهیم قدیمی می‌برند که نتیجه‌اش اکراه و انزجار از دین است.
به گفته وی، حتی کتب حوزه خانواده از نگاه جامعه‌شناسی نیز دقیقاً خلاف تفکر و نگاه دینی ماست و برخی دیگر از شاخه‌ها مثل الگوی توسعه نیز جریانات خاص آن را دنبال می‌کنند.
دبیر علوم اجتماعی سامانه کارشناسی کتاب مجمع ناشران انقلاب اسلامی به موضوعات مهم جامعه‌شناسی هم اشاره کرد و گفت: هویت ایرانی، جامعه‌شناسی شهری، آسیب‌های اجتماعی، نقد فرهنگ، خانواده، نظریه اجتماعی، ارتباطات، مطالعات زنان، جمعیت‌شناسی، الگوی توسعه و غیره از دیگر جریانات مهم این علم است.
گفتنی است مجمع ناشران انقلاب اسلامی در ایام برگزاری سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران طی روزهای ۴ الی ۱۴ اردیبهشت در مصلی امام(ره)، میزبان اهالی قلم خواهد بود و نشست‌های تخصصی را در حوزه‌های مختلف نشر برپا خواهد کرد.