یکشنبه 02 تير 1398
احتمال تخلف در واگذاری تبلیغات محیطی نمایشگاه کتاب
هاج و گاج
اسماعیلی دربارۀ نقدی که به شیوۀ واگذاری و منحصرنشدن تبلیغات نمایشگاه به یک برند خاص میشود هم می‌گوید: «این را در شرایط و شیوه‌نامۀ تبلیغات پیش‌بینی کرده بودیم که هر برندی نهایتاً فقط تا 30درصد امکان دراختیارگرفتن تبلیغات را داشته باشد؛ ولی از نظر حقوقی در جریان هستید برندهای گاج، گاج‌مارکت، گاجینو و طاقچه مراکز جدایی هستند؛ هرچند همه متعلق به یک برند خاص باشند. ما به این سهم 30درصدی قائل بودیم.»
نویسنده: محمدصادق علیزاده
نشست خبری آقای رئیس قرار بود ساعت 11:30 برگزار شود. ما هم مثل یک خبرنگار و شهروند زمان‌شناس، سر وقت در کمیتۀ تشریفات نمایشگاه کتاب حاضر بودیم؛ غافل از آنکه نشست نیم‌ساعت به‌تأخیر افتاده و ظاهراً بازدید معاون‌اول رئیس‌جمهور از نمایشگاه عامل این تأخیر بود. فارغ از اینکه در نشست چه حرف‌هایی ردوبدل شد، اجازه بدهید از پاسخ‌گویی رئیس و معاون اجرایی نمایشگاه دربارۀ یکی از موضوعات مهم نشست ذوق‌زده شویم؛ اتفاقی که معمولاً کمتر می‌افتد. هرچه باشد، مسئولان علاقۀ زیادی دارند در بزنگاه‌ها که بوی بعضی مسائل به‌استشمام می‌رسد، به جاده‌خاکی بزنند و با صحبت‌های کلی و مبهم، سروته قضیه را هم بیاورند.
ابتدای نشست با سؤال کاغذ شروع شد. راستش جمع‌بندی ما را از صحبت‌های دکتر محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد خواسته باشید، این است که فعلاً خبر خاصی نیست و تا اطلاع ثانوی، در به همان پاشنۀ سابق خواهد چرخید. به هر حال، جماعت خبرنگار این‌قدر شامۀ خبری دارند که بفهمند از صحبت‌های همین شکلی معاون فرهنگی ارشاد و معاون‌اول رئیس‌جمهور و بحث‌های حاشیه‌ای مشترک وزیر ارشاد و وزیر صنعت، چیز زیادی عاید نخواهد شد. این را هم بگوییم که شب گذشته، قرار بوده نشست مشترکی بین وزارتخانه‌های ارشاد و صنعت و معدن و تجارت دربارۀ حل معضل کاغذ برگزار شود که فعلاً از جزئیات آن خبری در دست نیست.
اذعان آقای رئیس
غیر از این، یکی دیگر از موضوعات بااهمیت نشست خبری، تبلیغات پرحجم انتشارات گاج و برندهای اقماری آن یعنی طاقچه، گاجینو و گاج مارکت در نمایشگاه و انتقاداتی بود که اهالی رسانه و فرهنگ به آن وارد می‌کنند؛ اینکه ظرفیت‌ها و استعدادهای تبلیغی و اجرایی نمایشگاه باید در اختیار ناشران عمومی باشد، نه ناشران کمک‌آموزشی که سهم چندانی در فرهنگ و کتاب‌خوانی ندارند و در سایر ایام سال هم چرخۀ مالی‌شان برقرار است. حالا پاسخ دکتر جوادی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد را که ریاست نمایشگاه کتاب تهران را هم به‌عهده دارد، بخوانید به انتقادی که از زبان خبرنگار جام‌جم مطرح شد: «ظرف یکی‌دو هفتۀ آینده، کل اطلاعات مالی نمایشگاه را اعلام می‌کنیم. جالب است بدانید پرفروش‌ترین ناشر نمایشگاه یک ناشر عمومی است، نه یک ناشر دانشگاهی یا کمک‌آموزشی. البته همۀ ناشران برای ما عزیز هستند؛ اما درخواست می‌‍‌کنم مقداری دقیق‌تر نگاه کنید. نگاه کنید که کل فروش نشر کمک‌آموزشی ما نسبت به نشر عمومی یا دانشگاهی چقدر است؟»
حالا در نشست که فرصتش فراهم نشد؛ ولی همین جا باید خدمت دکتر جوادی عرض کنیم مسئولان نمایشگاه آمار فروش تفکیکی بخش‌های مختلف را اعلام نمی‌کنند و به همین دلیل ما نمی‌دانیم مثلاً هریک از بخش‌های ناشران عمومی، دانشگاهی و کمک‌آموزشی، چه سهمی از فروش کلی نمایشگاه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ البته ظاهراً دکتر خودش این اطلاعات تفکیکی را در اختیار دارد: «این‌ها را اگر نگاه کنید، متوجه می‌شوید حداقل در زمینۀ فروش این‌گونه نیست. خواهش من این است که بین فروش واقعی نمایشگاه و آنچه در تبلیغات نمایشگاه دیده‌اید، تفاوت قائل شوید.» دکتر جوادی البته این را هم اضافه کرد که معاونت در حال طی مسیری است که ضمن احترام برای نشر آموزشی، نشر عمومی تقویت شود.
تبانی؟!
در ادامه اما صحبت‌های معاون اجرایی نمایشگاه در پاسخ به سؤال ما و انحصار تبلیغات نمایشگاه توسط گاج و همکاری احتمالی شرکت برندۀ مزایدۀ تبلیغات با انتشارات مربوط هم جالب بود. آقای معاون اجرایی گفت: «شرکت ریحان‌فیلم قیمت‌های تبلیغات را به‌گونه‌ای بالا برد که باقی ناشران آموزشی به این جمع‌بندی رسیدند که در تبلیغات شرکت نکنند. از نظر ما که قیمت‌ها عامدانه بالا رفته بود تا دیگران امکان حضور در تبلیغات را نداشته باشند.» اسماعیلی همچنین در پاسخ به این سؤال ما که احساس نمی‌کنید این مسئله اتفاقی نیست و احیاناً تفاهمی پشت ماجرا بوده است گفت: «از نظر ما این بحث درست است.» اسماعیلی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا برای این کار، تبادل مالی بین گاج و شرکت مجری تبلیغات نمایشگاه (ریحان‌فیلم) اتفاق افتاده یا نه هم جواب صریحی می‌دهد: «متأسفانه همین طور است !»
تجدیدنظر می‌کنیم
رئیس و معاون اجرایی نمایشگاه اما نقدها را قبول دارند. اسماعیلی در ادامۀ توضیحاتش در نشست خبری می‌گوید: «دقیقاً شما دارید حرف ما را می‌زنید. ما از این موضوع دفاع نمی‌کنیم. شرکت مجری تخلف کرده و این موضوع برای سال آینده هم تجربه‌ای شد و باید دربارۀ تبلیغات تجدیدنظر بکنیم.» معاون اجرایی نمایشگاه همچنین دربارۀ واگذاری تبلیغات نمایشگاه به شرکت ریحان‌فیلم توضیحی می‌دهد و می‌گوید: «امسال برای اولین بار تبلیغات را واگذاری کردیم؛ البته سابقۀ این موضوع به نمایشگاه سی‌ام برمی‌گردد. در آن دوره به‌دلیل استقرار در شهر آفتاب، قرار بود کل بستۀ تبلیغات و غرفه‌ها در اختیار شهرداری قرار بگیرد. در نمایشگاه سی‌ام با حمایت معاون فرهنگی وقت توانستیم بخش تبلیغات را از شهرداری بگیریم. سال گذشته که به مصلا بازگشتیم، تبلیغات را کمیتۀ تبلیغات انجام داد و همۀ ناشران هم در آن مشارکت کردند. خروجی کار منحصر به ناشران کمک‌آموزشی نبود و ناشران دیگری هم حضور داشتند. امسال تجربۀ اول واگذاری بود و ما هم زمان کافی نداشتیم. 27 اسفند بود که شرکت ریحان‌فیلم هزینۀ تبلیغات را به مؤسسۀ نمایشگاه‌ها پرداخت کرد. طبعاً یک‌سری کارها از دست ما دررفت.»
مراکز ظاهراً جدا
اسماعیلی دربارۀ نقدی که به شیوۀ واگذاری و منحصرنشدن تبلیغات نمایشگاه به یک برند خاص میشود هم می‌گوید: «این را در شرایط و شیوه‌نامۀ تبلیغات پیش‌بینی کرده بودیم که هر برندی نهایتاً فقط تا 30درصد امکان دراختیارگرفتن تبلیغات را داشته باشد؛ ولی از نظر حقوقی در جریان هستید برندهای گاج، گاج‌مارکت، گاجینو و طاقچه مراکز جدایی هستند؛ هرچند همه متعلق به یک برند خاص باشند. ما به این سهم 30درصدی قائل بودیم.» اسماعیلی معتقد است شرکت ریحان‌فیلم در این خصوص تخلف کرده است.
شک داشتیم نمایشگاه برگزار کنیم
بحث این‌قدر مهم و حساس است که رئیس نمایشگاه هم تعریضی به آن داشته باشد و سفرۀ دلش را باز کند که این تخلف و انحراف از شیوه‌نامۀ مزایده توسط ریحان‌فیلم در چه بستری اتفاق افتاده است: «نکتۀ اصلی شما درست است که این کار با روح عدالت سازگار نیست؛ منتها این را هم در نظر بگیرید که این در بستر چه فضایی اتفاق افتاد! ما تا روزهای پایانی کار اطمینان نداشتیم که برای نمایشگاه بودجه داریم. شک داشتیم نمایشگاه را برگزار کنیم. ما باید از چه مسیری می‌رفتیم که این اطمینان را داشته باشیم که نمایشگاه برگزار میشود یا نه؟! حتی بودجۀ معاونت یکی‌دو ساعت مانده به شب عید تخصیص پیدا کرد. در این فضا چقدر می‌توان تضمین کرد پولی به‌دست ما برسد؟ این‌ها را در کنار این موضوع تصور کنید که شرایط خاص دیگری هم امسال برای ما پیش آمد!»
باقی نشست خبری به صحبت‌های رئیس و معاون اجرایی نمایشگاه می‌گذرد دربارۀ بعضی اتفاقات و تخلف‌هایی که در نمایشگاه رخ داده است؛ از ناشران گرفته تا جمع‌آوری بعضی کتاب‌ها توسط دیگر نهادها! بلندگوهای نمایشگاه هنوز دارند با غلظت و شدت گاجینو و گاج و گاج‌مارکت را تبلیغ می‌کنند؛ ما اما امیدواریم وعدۀ مسئولان نمایشگاه برای سال بعد محقق شود تا باقی ناشران هم سهمی از بستر مساعد حال‌وهوای این روزهای فرهنگ داشته باشند؛ ناشرانی که برخلاف ناشران دانشگاهی یا کمک‌آموزشی، نقش مستقیم و مهمی در گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی دارند و اگر قرار است اتفاقی برای فرهنگ عمومی بیفتد، توسط این دسته از ناشران است، نه ناشران دانشگاهی یا کمک‌آموزشی. به امید آن روز!
نشست خبری آقای رئیس قرار بود ساعت 11:30 برگزار شود. ما هم مثل یک خبرنگار و شهروند زمان‌شناس، سر وقت در کمیتۀ تشریفات نمایشگاه کتاب حاضر بودیم؛ غافل از آنکه نشست نیم‌ساعت به‌تأخیر افتاده و ظاهراً بازدید معاون‌اول رئیس‌جمهور از نمایشگاه عامل این تأخیر بود. فارغ از اینکه در نشست چه حرف‌هایی ردوبدل شد، اجازه بدهید از پاسخ‌گویی رئیس و معاون اجرایی نمایشگاه دربارۀ یکی از موضوعات مهم نشست ذوق‌زده شویم؛ اتفاقی که معمولاً کمتر می‌افتد. هرچه باشد، مسئولان علاقۀ زیادی دارند در بزنگاه‌ها که بوی بعضی مسائل به‌استشمام می‌رسد، به جاده‌خاکی بزنند و با صحبت‌های کلی و مبهم، سروته قضیه را هم بیاورند.
ابتدای نشست با سؤال کاغذ شروع شد. راستش جمع‌بندی ما را از صحبت‌های دکتر محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد خواسته باشید، این است که فعلاً خبر خاصی نیست و تا اطلاع ثانوی، در به همان پاشنۀ سابق خواهد چرخید. به هر حال، جماعت خبرنگار این‌قدر شامۀ خبری دارند که بفهمند از صحبت‌های همین شکلی معاون فرهنگی ارشاد و معاون‌اول رئیس‌جمهور و بحث‌های حاشیه‌ای مشترک وزیر ارشاد و وزیر صنعت، چیز زیادی عاید نخواهد شد. این را هم بگوییم که شب گذشته، قرار بوده نشست مشترکی بین وزارتخانه‌های ارشاد و صنعت و معدن و تجارت دربارۀ حل معضل کاغذ برگزار شود که فعلاً از جزئیات آن خبری در دست نیست.
اذعان آقای رئیس
غیر از این، یکی دیگر از موضوعات بااهمیت نشست خبری، تبلیغات پرحجم انتشارات گاج و برندهای اقماری آن یعنی طاقچه، گاجینو و گاج مارکت در نمایشگاه و انتقاداتی بود که اهالی رسانه و فرهنگ به آن وارد می‌کنند؛ اینکه ظرفیت‌ها و استعدادهای تبلیغی و اجرایی نمایشگاه باید در اختیار ناشران عمومی باشد، نه ناشران کمک‌آموزشی که سهم چندانی در فرهنگ و کتاب‌خوانی ندارند و در سایر ایام سال هم چرخۀ مالی‌شان برقرار است. حالا پاسخ دکتر جوادی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد را که ریاست نمایشگاه کتاب تهران را هم به‌عهده دارد، بخوانید به انتقادی که از زبان خبرنگار جام‌جم مطرح شد: «ظرف یکی‌دو هفتۀ آینده، کل اطلاعات مالی نمایشگاه را اعلام می‌کنیم. جالب است بدانید پرفروش‌ترین ناشر نمایشگاه یک ناشر عمومی است، نه یک ناشر دانشگاهی یا کمک‌آموزشی. البته همۀ ناشران برای ما عزیز هستند؛ اما درخواست می‌‍‌کنم مقداری دقیق‌تر نگاه کنید. نگاه کنید که کل فروش نشر کمک‌آموزشی ما نسبت به نشر عمومی یا دانشگاهی چقدر است؟»
حالا در نشست که فرصتش فراهم نشد؛ ولی همین جا باید خدمت دکتر جوادی عرض کنیم مسئولان نمایشگاه آمار فروش تفکیکی بخش‌های مختلف را اعلام نمی‌کنند و به همین دلیل ما نمی‌دانیم مثلاً هریک از بخش‌های ناشران عمومی، دانشگاهی و کمک‌آموزشی، چه سهمی از فروش کلی نمایشگاه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ البته ظاهراً دکتر خودش این اطلاعات تفکیکی را در اختیار دارد: «این‌ها را اگر نگاه کنید، متوجه می‌شوید حداقل در زمینۀ فروش این‌گونه نیست. خواهش من این است که بین فروش واقعی نمایشگاه و آنچه در تبلیغات نمایشگاه دیده‌اید، تفاوت قائل شوید.» دکتر جوادی البته این را هم اضافه کرد که معاونت در حال طی مسیری است که ضمن احترام برای نشر آموزشی، نشر عمومی تقویت شود.
تبانی؟!
در ادامه اما صحبت‌های معاون اجرایی نمایشگاه در پاسخ به سؤال ما و انحصار تبلیغات نمایشگاه توسط گاج و همکاری احتمالی شرکت برندۀ مزایدۀ تبلیغات با انتشارات مربوط هم جالب بود. آقای معاون اجرایی گفت: «شرکت ریحان‌فیلم قیمت‌های تبلیغات را به‌گونه‌ای بالا برد که باقی ناشران آموزشی به این جمع‌بندی رسیدند که در تبلیغات شرکت نکنند. از نظر ما که قیمت‌ها عامدانه بالا رفته بود تا دیگران امکان حضور در تبلیغات را نداشته باشند.» اسماعیلی همچنین در پاسخ به این سؤال ما که احساس نمی‌کنید این مسئله اتفاقی نیست و احیاناً تفاهمی پشت ماجرا بوده است گفت: «از نظر ما این بحث درست است.» اسماعیلی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا برای این کار، تبادل مالی بین گاج و شرکت مجری تبلیغات نمایشگاه (ریحان‌فیلم) اتفاق افتاده یا نه هم جواب صریحی می‌دهد: «متأسفانه همین طور است !»
تجدیدنظر می‌کنیم
رئیس و معاون اجرایی نمایشگاه اما نقدها را قبول دارند. اسماعیلی در ادامۀ توضیحاتش در نشست خبری می‌گوید: «دقیقاً شما دارید حرف ما را می‌زنید. ما از این موضوع دفاع نمی‌کنیم. شرکت مجری تخلف کرده و این موضوع برای سال آینده هم تجربه‌ای شد و باید دربارۀ تبلیغات تجدیدنظر بکنیم.» معاون اجرایی نمایشگاه همچنین دربارۀ واگذاری تبلیغات نمایشگاه به شرکت ریحان‌فیلم توضیحی می‌دهد و می‌گوید: «امسال برای اولین بار تبلیغات را واگذاری کردیم؛ البته سابقۀ این موضوع به نمایشگاه سی‌ام برمی‌گردد. در آن دوره به‌دلیل استقرار در شهر آفتاب، قرار بود کل بستۀ تبلیغات و غرفه‌ها در اختیار شهرداری قرار بگیرد. در نمایشگاه سی‌ام با حمایت معاون فرهنگی وقت توانستیم بخش تبلیغات را از شهرداری بگیریم. سال گذشته که به مصلا بازگشتیم، تبلیغات را کمیتۀ تبلیغات انجام داد و همۀ ناشران هم در آن مشارکت کردند. خروجی کار منحصر به ناشران کمک‌آموزشی نبود و ناشران دیگری هم حضور داشتند. امسال تجربۀ اول واگذاری بود و ما هم زمان کافی نداشتیم. 27 اسفند بود که شرکت ریحان‌فیلم هزینۀ تبلیغات را به مؤسسۀ نمایشگاه‌ها پرداخت کرد. طبعاً یک‌سری کارها از دست ما دررفت.»
مراکز ظاهراً جدا
اسماعیلی دربارۀ نقدی که به شیوۀ واگذاری و منحصرنشدن تبلیغات نمایشگاه به یک برند خاص میشود هم می‌گوید: «این را در شرایط و شیوه‌نامۀ تبلیغات پیش‌بینی کرده بودیم که هر برندی نهایتاً فقط تا 30درصد امکان دراختیارگرفتن تبلیغات را داشته باشد؛ ولی از نظر حقوقی در جریان هستید برندهای گاج، گاج‌مارکت، گاجینو و طاقچه مراکز جدایی هستند؛ هرچند همه متعلق به یک برند خاص باشند. ما به این سهم 30درصدی قائل بودیم.» اسماعیلی معتقد است شرکت ریحان‌فیلم در این خصوص تخلف کرده است.
شک داشتیم نمایشگاه برگزار کنیم
بحث این‌قدر مهم و حساس است که رئیس نمایشگاه هم تعریضی به آن داشته باشد و سفرۀ دلش را باز کند که این تخلف و انحراف از شیوه‌نامۀ مزایده توسط ریحان‌فیلم در چه بستری اتفاق افتاده است: «نکتۀ اصلی شما درست است که این کار با روح عدالت سازگار نیست؛ منتها این را هم در نظر بگیرید که این در بستر چه فضایی اتفاق افتاد! ما تا روزهای پایانی کار اطمینان نداشتیم که برای نمایشگاه بودجه داریم. شک داشتیم نمایشگاه را برگزار کنیم. ما باید از چه مسیری می‌رفتیم که این اطمینان را داشته باشیم که نمایشگاه برگزار میشود یا نه؟! حتی بودجۀ معاونت یکی‌دو ساعت مانده به شب عید تخصیص پیدا کرد. در این فضا چقدر می‌توان تضمین کرد پولی به‌دست ما برسد؟ این‌ها را در کنار این موضوع تصور کنید که شرایط خاص دیگری هم امسال برای ما پیش آمد!»
باقی نشست خبری به صحبت‌های رئیس و معاون اجرایی نمایشگاه می‌گذرد دربارۀ بعضی اتفاقات و تخلف‌هایی که در نمایشگاه رخ داده است؛ از ناشران گرفته تا جمع‌آوری بعضی کتاب‌ها توسط دیگر نهادها! بلندگوهای نمایشگاه هنوز دارند با غلظت و شدت گاجینو و گاج و گاج‌مارکت را تبلیغ می‌کنند؛ ما اما امیدواریم وعدۀ مسئولان نمایشگاه برای سال بعد محقق شود تا باقی ناشران هم سهمی از بستر مساعد حال‌وهوای این روزهای فرهنگ داشته باشند؛ ناشرانی که برخلاف ناشران دانشگاهی یا کمک‌آموزشی، نقش مستقیم و مهمی در گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی دارند و اگر قرار است اتفاقی برای فرهنگ عمومی بیفتد، توسط این دسته از ناشران است، نه ناشران دانشگاهی یا کمک‌آموزشی. به امید آن روز!
https://mananashr.ir/news/31208/
برای ذخیره در کلیپ برد کلیک کنید
نظر بدهید