موزیک، نقاشی چهره و مقداری کتاب!

نویسنده: میکائیل دیانی
 
هرساله با خانواده برای خرید کتاب به نمایشگاه کتاب مراجعه می‌کردیم؛ اما امسال به‌دلیل گران‌شدن قیمت کاغذ، معنای نمایشگاه بین‌المللی کتاب برایمان دقیقاً «نمایشگاه» بود. قیمت‌ها به‌گونه‌ای بود که نمی‌توانستیم برای خودمان کتابی بخریم؛ اما حضور یک دختر سه‌ساله در خانه‌مان هم ما را مجاب کرده بود که حداقل برای آنکه او با کتاب و کتاب‌خوانی انس و الفت پیدا کند، تلاش کنیم تا برای او کتاب بخریم. حضور ما در بخش ناشران کودک و نوجوان اما با چند نکته همراه بود که خوب است به آن‌ها توجه کنیم؛ نکاتی که بعضاً باید اصلاح شوند و بعضاً تقویت.

1. تنوع کتاب‌های کودک و نوجوان به نسبت گذشته بیشتر شده است. داستان‌های بیشتری وجود دارد که ویژۀ کودکان و نوجوانان چاپ می‌شود و این به‌طور محسوسی در نمایشگاه کتاب حس می‌شد. البته این تنوع یک ضعف هم داشت و آن، نبودِ قصه‌های بومی برای کودکان بود. عمدۀ کتاب‌ها حاوی تصاویری از برنامه‌کودک‌های خارجی و قصه‌هایی از همان جنس بود؛ قصه‌ها و تصاویری که بعضاً شایستۀ کودک ایرانی نبودند!


2. افزایش قیمت کتاب‌های کودک و نوجوان نسبت به رشدی که در کتاب‌های باقی بخش‌ها حس می‌کردیم، ملموس نبود و این باعث شده بود بتوانیم چند کتاب برای کودکمان بخریم.


3. کتاب‌های مصور و قصه‌هایی که خود بچه‌ها باید با توجه به تصاویر کتاب‌ها می‌گفتند، بیشتر از قبل شده بود. این یعنی به‌جای حفظیاتی که سیستم غلط آموزشی به بچه‌ها در مدارس تحمیل می‌کند، در نمایشگاه کتاب به یادگیری از نوع بازی‏آموزش بیشتر توجه می‌شود. این بازی‏آموزش را می‌توانستیم در ابزارهای جانبی کتاب‌ها در برخی غرفه‌ها ببینیم. اتفاقاً این کتاب‌ها با استقبال بیشتر بچه‌ها و والدینشان مواجه می‌شد.


4. اینجا هم موسیقی دست از سر ما بر‌نمی‌داشت. در هر راهرو یکی‌دو غرفه بودند که به‌جای تبلیغ کتاب خوب به مخاطبان نمایشگاه، با یک باند و چند آهنگ شش‌وهشتی که نسبتی با فضای کودک و نوجوان هم نداشت، می‌خواستند مخاطبان را به سمت خود جلب کنند؛ کاری که بیشتر روی اعصاب حاضران در نمایشگاه بود و ذهن آن‌ها را از انتخاب‌های صحیح دور می‌کرد.


5. اما نکتۀ آخر دربارۀ حضور نقاش‌های صورت بود. این پدیده از مهدکودک‌ها شروع شد، در جشن‌های تولد کودکان بسط یافت، بعد به پارک‌ها رسید و حالا در وسط هر راهروی سالن کودک و نوجوان، دو نقاش صورت کودک می‌بینید که مشغول نقاشی کودک و نوجوان هستند! به‌نظر می‌آید آنچه باید در نمایشگاه کتاب برای کودک و نوجوان مجذوب‌کننده باشد، کتاب و کتاب‌خوانی است؛ اما نتیجۀ این رویه فقط دوری از کتاب و توجه به سرگرمی و اغواگری است. حداقل آن است که نمایشگاه کتاب جای این کارها نیست!