یارانه‌ای که به تولیدکنندۀ خارجی می‌رسد
یکشنبه 07 مهر 1398

گفت‌وگوی جام‌جم با احمد مقدم، مدیرعامل کاغذ پارس

یارانه‌ای که به تولیدکنندۀ خارجی می‌رسد

قوانین به‌گونه‌ای است که شرایط بسیار ناعادلانه‌ای را برای تولیدکنندۀ داخلی در مقایسه با واردات و تولیدات خارجی ایجاد می‌کند.

گروه صنایع كاغذ پارس كه از زیرمجموعه‌های متعددی تشكیل شده، قدیمی‌ترین كارخانۀ تولید كاغذ چاپ و تحریر است. کاغذ پارس برای خیلی‌ها جزو نوستالژی‌های دوران تحصیل محسوب می‌شود. اما كارخانۀ تولید كاغذ پارس كه به‌صورت سهامی عام پایه‌ریزی شده و در بازار بورس حضور دارد، سال‌هاست فعالیتش را به بسیاری از حوزه‌های مربوط به كاغذ گسترش داده است، به‌جز تولید كاغذ چاپ و تحریر! احمد مقدم، مدیرعامل كاغذ پارس، همان قدر كه برای صحبت‌كردن دربارۀ مشكلات كاغذ مشتاقانه برخورد كرد، پاسخ مهم‌ترین و اصلی‌ترین سؤال این گفت‌وگو، یعنی ظرفیت تولید کاغذ تحریر این كارخانه را با اكراه داد.
آیا کارخانۀ پارس در حال حاضر کاغذ تحریر تولید می‌کند؟               
شرکت گروه صنایع کاغذ پارس در سال 1349 با هدف تولید کاغذ چاپ و تحریر پایه‌گذاری شده و به بهره‌برداری رسیده است؛ اما طی 45سالی که متعلق به بخش دولتی بوده، مشکلات اقتصادی و معضلات متعددی داشته است. همچنین حمایت‌نکردن قانون‌گذار سبب شده است که از تمام ظرفیت‌‌ها و پتانسیل‌‌های موجود در این صنعت بهره‌برداری نشود. از موانع مهمی که سبب رشدنکردن این صنعت در زمینۀ تکنولوژی و افزایش‌نیافتن ظرفیت تولید کاغذ چاپ و تحریر است، می‌توان به قوانین این حوزه اشاره کرد. یکی از کارکردهای اساسی قانون، هموارکردن مسیر کسب‌وکار و تجارت برای سرمایه‌گذار در دو حوزۀ دولتی و خصوصی است. قوانین به‌گونه‌ای است که شرایط بسیار ناعادلانه‌ای را برای تولیدکنندۀ داخلی در مقایسه با واردات و تولیدات خارجی ایجاد می‌کند. پس از سال 1392 که این شرکت به بخش خصوصی واگذار شده است، تلاش کرده‌ایم با وجود تمام موانع، ظرفیت‌های تولید را افزایش دهیم و خوشبختانه در این حوزه موفقیت‌هایی نیز کسب کرده‌ایم. برای حل مشکل صنعت کاغذ باید این سؤال پرسیده شود که چرا برخلاف دهه‌های پیشین، امروز در تولید برخی از کاغذهای بسته‌بندی به خودکفایی رسیده‌ایم؛ ولی در حوزۀ کاغذ‌های چاپ و تحریر واردکنندۀ محض هستیم.
منظورتان از قوانین چه بود؟        
با ذکر مثال، مهجوربودن تولیدکنندۀ این صنعت را شرح خواهم داد. نهایت درخواست تولیدکنندگان داخلی این است که با تولیدکنندۀ خارجی شرایط مساوی داشته باشند و قانون‌گذاران ما به کاغذ خارجی یارانۀ واردات ندهند. اگر فقط شرایط برابر داشته باشیم، تولیدکنندۀ داخلی به تولید کاغذ چاپ و تحریر علاقه‌مند می‌شود و مشکل این نوع کاغذ حل خواهد شد. اگر یک تولیدکنندۀ خارجی و داخلی را مقایسه کنیم، به بی‌عدالتی‌‌هایی برمی‌خوریم که به ذکر چند نمونه اکتفا خواهم کرد.
یارانه: کاغذ چاپ و تحریر خارجی با ارز 4200تومانی وارد می‌شود؛ در حالی که تولیدکنندۀ داخلی اگر بخواهد از شرکت‌های پتروشیمی داخلی، کاستیک سودا یا دیگر مواد اولیه را بخرد، با نرخ نیمایی یا ارز آزاد باید خریداری کند. در واقع، مهم‌ترین بخش از قیمت تمام‌شدۀ کاغذ را شامل می‌شود. این در شرایطی است که با احتساب بهترین حالت، به تولیدکننده ارز نیمایی اختصاص داده شود (ارز نیمایی امروز بین 11 تا 14هزار تومان است). یعنی تا همین جا تولیدکنندۀ داخلی 50درصد از تولیدکنندۀ خارجی عقب‌تر است؛ چون به کاغذ خارجی ارز 4200تومانی تعلق می‌گیرد؛ ولی تمام نهاده‌های تولید کاغذ داخلی با نرخ تسعیر ارزی باید حداقل 2 تا 3 برابر تأمین شود.
تعرفۀ گمرکی: یکی از ابزارهای حمایت از تولیدکنندۀ داخلی، وضع تعرفۀ مناسب گمرکی برای کالای مشابه خارجی است. در حال حاضر، کاغذ چاپ و تحریر وارداتی چند درصد حق گمرکی دارد؟ هیچ حمایتی از تولیدکنندۀ داخلی صورت نگرفته است. مگر همۀ زیرساخت‌های تولید کاغذ در ایران با کشورهایی مثل چین و سایر کشورها شبیه به هم است که برای بیشتر کالاهای تولید داخل تعرفه در نظر گرفته شده، اما برای کاغذ تحریر هیچ تعرفه‌ای در نظر گرفته نشده است؟ بنابراین، انگیزه‌ای برای تولید این کاغذ باقی نمی‌ماند.
مالیات بر ارزش افزوده: تولیدکننده برای تمام نهاده‌های تولیدش ناگزیر به پرداخت 9درصد مالیات بر ارزش افزوده است؛ لیکن از آنجا که زنجیرۀ کالای فرهنگی کتاب معاف از ارزش افزوده است، کاغذ نیز هنگام فروش از این قاعده مستثنی نیست و این بدان معناست که تولیدکنندۀ داخلی ناگزیر به پرداخت 9درصد مالیات بر ارزش افزوده‌ای است که هنگام فروش قابل استرداد نیست. حال این شرایط را برای کاغذ خارجی بررسی می‌کنیم. کاغذ خارجی هنگام واردات، از پرداخت این مالیات معاف است؛ بنابراین، در این مقطع نیز قیمت کاغذ وارداتی عملاً 9درصد یارانۀ پنهان دارد.
حتماً برای حل این معضلات پیگیری‌هایی کرده‌اید. هیچ وقت به نتیجه نرسیده‌اید؟
خیلی قبل‌تر از آنکه بحران کاغذ رخ بدهد یا مشکل خاصی ایجاد بشود، با مسئولان و متولیان در مجلس و دولت جلساتی ترتیب دادیم و بارها گفت‌وگو کردیم، مبنی بر اینکه در عصر رشد و رونق، باید اقداماتی برای حمایت از تولید و تولیدکنندۀ داخلی انجام داد؛ چرا که کشور ما همیشه در آماج تحریم‌ها بوده و پیش‌بینی این شرایط دور از ذهن نبود. از متولیان خواستیم که دست به دست ما بدهند و شرایطی فراهم کنند که تولید کاغذ در کشور جان بگیرد تا اگر روزی دوباره درگیر تحریم‌های ظالمانه شدیم، دچار بحران کاغذ و تبعات بعدی آن نشویم. متأسفانه در آن روزها کسی توجهی به خواسته‌های ما نکرد و این فرصت در اختیار ما قرار نگرفت که کار کارشناسی انجام بدهیم، برنامه‌ریزی و عارضه‌یابی کنیم، سفارش بدهیم، تأمین بودجه انجام بشود، تجهیزات را ساخته یا وارد و نصب کنیم و دست به تولید بزنیم. این فرصت و این امکان در اختیار تولیدکنندگان قرار نگرفت تا به شرایط امروز رسیدیم. مطمئنم اگر فردا مشکلات تحریم برطرف شود، باز هم مثل تمام این سال‌ها، تولیدکنندگان داخلی به فراموشی سپرده خواهند شد و سرمایه‌گذاری در زمینۀ تولید در فهرست اولویت‌ها نخواهد بود.
نفرمودید؛ کارخانۀ کاغذ پارس کاغذ تحریر تولید می‌کند یا خیر؟
قوانین و سیاست‌گذاری‌های کلان به ما اجازۀ تولید این محصول را نداده است؛ ولی در خصوص سایر محصولات کاغذی که کاملاً وارداتی بوده‌اند، موفقیت‌های زیاد داشته‌ایم. این کارخانه هم‌اکنون در حال تولید محصولات دیگری در حوزۀ بسته‌بندی صنایع غذایی، لیوان و انواع کاغذ‌های بسته‌بندی چندلایه و... است. در صورتی که برای ما تولیدکنندگان داخلی شرایطی ایجاد شود که بتوانیم عارضه‌یابی کنیم، از متخصصان داخلی و خارجی دعوت کنیم، امکان‌سنجی انجام شود و در نهایت قانون از ما حمایت کند و بودجۀ مورد نیاز تأمین بشود، ان‌شاءالله کاغذ تحریر نیز تولید خواهیم کرد.
پس در حال حاضر چنین امکانی وجود ندارد ؟
خیر، فعلاً کاغذ چاپ و تحریر تولید نمی‌کنیم. البته کاغذ چاپ و تحریر فقط یکی‌دو نوع نیست. در واقع کاغذ 70گرمی که مد نظر شماست، تولید نمی‌کنیم.
اگر موانع یادشده برطرف شود و از حمایت‌های لازم برخوردار شوید، کارخانۀ کاغذ پارس می‌تواند چه میزان کاغذ 70گرمی مناسب برای چاپ و تحریر تولید کند؟
ظرفیت اسمی این کارخانه در صورت تأمین امکانات فوق ، 100هزار تن خواهد بود، یا به‌طور دقیق‌تر، 105هزار تن ظرفیت اسمی خواهد داشت.
 
نظر بدهید